Narcyz - młodzieniec  nieszczęśliwie zakochany w swoim odbiciu. Postać tego antycznego bohatera wydaje się szczególnie tragiczna. Do dziś ze starożytności pozostało określenie osoby narcystycznej jako kogoś ślepo zauroczonego samym sobą, pełnego podziwu dla siebie. Według powszechnie panującej opinii nie warto budować związku z Narcyzem. Internetowe biuro matrymonialne MyDwoje.pl sprawdza, czy tak jest naprawdę? Co zrobić jeśli kochasz Narcyza?

Kim naprawdę jest Narcyz?

Znamienne, że Narcyz w kontaktach międzyludzkich sprawia wrażenie stale zadowolonego, nie mającego żadnych kłopotów ze sobą i innymi. Wydaje się nie borykać z żadnymi trudnościami życiowymi. Jednocześnie osoba taka nie wykazuje zainteresowania sprawami innych ludzi. Owszem, czasami udaje zaangażowanie, zadaje pytania, ale w istocie obce problemy niewiele go obchodzą. Najczęściej osoby narcystyczne są postrzegane jako egoistyczne, niezdolne do empatii. Charakterystyczna dla Narcyza jest także nadwrażliwość na krytykę: także tę konstruktywną, mającą na celu pomoc w realizacji jakiegoś celu. Każde niepozytywne zdanie o sobie osoba narcystyczna traktuje jako atak, niesłuszną próbę zburzenia idealnej wizji jej osoby.

Gdyby zajrzeć pod maskę zadowolenia i obojętności Narcyza można ze zdziwieniem stwierdzić, że wewnątrz kryją się ogromne pokłady lęku. Czego boi się dzielny Narcyz? Choćby tego, że nie znajdzie akceptacji w oczach innych, a na tym właśnie opiera się jego samoocena. Obawia się także, iż wydarzy się coś, przez co inni odkryją w nim cechy, które kłócą się z jego idealnym wizerunkiem. Inny lęk związany jest z odczuwaniem ogromnej pustki spowodowanej brakiem głębokich więzi międzyludzkich, choć Narcyz nie zawsze zdaje sobie sprawę z tego deficytu. Jego podstawowym problemem jest niemożność wyjścia poza własną osobę. Dodatkowe obciążenie to próba zapomnienia, wypchnięcia do nieświadomości tych elementów osobowości, których Narcyz nie uważa za idealne i nie potrafi ich zaakceptować. Można już zatem zdjąć różowe okulary i powiedzieć śmiało: narcyzm boli.

Sprawdź czy jesteś samokrytyczny, czy może zakochany w sobie?

Sprawdź swój poziom narcyzmu. Wypełnij Test Doboru Partnerskiego mydwoje.pl.

Otrzymasz Wynik Testu dla Ciebie - Profil Partnerski.

Oto przykładowy wynik, który mówi jaki jesteś i jakiego partnera powinieneś poszukiwać.



Porównując swój poziom narcyzmu, poziom Twojego "ideału" z wynikiem potencjalnych partnerów poznasz waszą Zgodności Osobowości i % dopasowania. Zobaczysz, kto do Ciebie pasuje. Partner narcystyczny oraz partner nie doceniający swojej wartości, zahukany, niepewny siebie, partner nieśmiały może być trudny w pożyciu na co dzień. Dowiedz się, jak mówić i myśleć pozytywnie o sobie.

Skąd się bierze narcyzm?

Psycholodzy zazwyczaj dopatrują przyczyn narcyzmu w dzieciństwie. Jedną z nich mogą być chłodne relacje z rodzicami, zwłaszcza z matką. Opiekunowie nie interesują się wówczas życiem wewnętrznym dziecka, jego potrzebami, przeżyciami emocjonalnymi. Osoba taka przyswaja sobie wówczas wzorzec relacji z bliskimi jako zjawiska nacechowanego pustką, brakiem czułości, obojętnością.

Inną przyczyną osobowości narcystycznej może być nieprawidłowy wpływ rodziców na ukształtowanie się u dziecka poczucia własnej wartości. Może to się odbywać poprzez ciągłe podkreślanie jego niedoskonałości i ułomności lub odwrotnie, poprzez ciągłe chwalenie, upewnianie dziecka, że jest bez wad. W pierwszym przypadku osoba, aby jej funkcjonowanie psychiczne było w ogóle do zniesienia, tworzy system obronny, w którym usuwa do nieświadomości wszystko, co jej niegdyś wytykano i zastępuje to wyidealizowanym obrazem siebie. Ciągle jednak odczuwa strach, że ktoś odkryje jej „niedobrą” stronę. Drugi przypadek natomiast to sytuacja, gdy człowiek w ogóle nie dopuszcza do siebie myśli, że może nie być idealny i neguje wszelkie świadczące o tym sygnały.

Osobowość narcystyczna a związek

Pan i Pani Narcyz. Osoby narcystyczne, pomimo swoistego samouwielbienia, wchodzą w związki z płcią przeciwną. W tym wymiarze można jednak zaobserwować różnice w funkcjonowaniu Pań i Panów Narcyzów. Kobiety o osobowości narcystycznej, wybierając partnera, zazwyczaj kierują się jego urodą, bogactwem lub sławą. Kiedy są już parą, Pani Narcyz niejako przejmuje podziwiane cechy swojego wybranka i zaczyna żyć jego życiem. Odczuwa złość, jeśli mężczyzna nie spełnia jej oczekiwań. Raczej nie bywa zazdrosna o partnera, gdyż, według niej, znacznie przewyższa wszystkie potencjalne rywalki.

Czy związek z narcyzem może być szczęśliwy? Pan Narcyz to często typowy Don Juan: lubi uwodzić kobiety i dzięki temu niejako sam sobie potwierdza własną wspaniałość. Częste zmiany partnerek są jednak tak naprawdę wyrazem wewnętrznej niepewności: w głębi duszy Narcyz nie wierzy, że jest w stanie dać kobiecie coś więcej, boi się odrzucenia lub ośmieszenia. Jeśli wejdziesz w związek z Narcyzem na dłuższy czas, możliwe, że będzie zazdrość i podejrzliwość w związku. Twój partner – Narcyz może dać wyraz wewnętrznego lęku o brak własnej doskonałości... Zarówno Pani jak i Panu Narcyzowi trudno odnaleźć szczęście w związku, dlatego związek z Narcyzem często się rozpada. Relacje uczuciowe opierają się u nich na kryteriach zewnętrznych, dlatego szybko zaczynają odczuwać pustkę w relacji. Często przechodzą przez wiele zawodów, zanim zaczną pracę nad samym sobą.

Co zrobić kiedy kochasz Narcyza?

Jak zrozumieć partnera? Jak pomóc Narcyzowi? Samoocena a partnerstwo - ten problem jest Ci bliski. Narcyz sprawia często wrażenie kogoś o niezwykłym uroku, ponadto bardzo zadowolonego z życia. Nic zatem dziwnego, że można się w nim zakochać. Jeśli odkryjesz, że Twój partner ma cechy osobowości narcystycznej, nie popadaj w przygnębienie i nie myśl, że być może największa miłość w Twoim życiu nigdy nie zostanie odwzajemniona, bo kochasz Narcyza, a związek z Narcyzem skazany jest na porażkę. Narcyzm wymaga terapii i osoba nim dotknięta sama musi zadecydować, że potrzebuje pomocy psychologa.

Portal dla Singli MyDwoje.pl podsuwa kilka wskazówek, które być może pomogą Wam oczyścić związek:

• Jeżeli kochasz Narcyza, spróbuj go zrozumieć. Pomyśl, że tak naprawdę nie jest on aż tak zadowolony ze swojej osoby, jak wydaje się być. Jego cierpienie może być ogromne, a ponadto nie zdaje on sobie sprawy ze źródła jego pochodzenia, trudno jest mu więc komukolwiek o tym opowiedzieć. Osoby narcystyczne mają często za sobą trudne dzieciństwo, w którym byli nierozumiani, bagatelizowano ich uczucia lub ciągle ich krytykowano, ośmieszano.

• Daj do zrozumienia Narcyzowi, że akceptujesz go w pełni, także wówczas, gdy coś mu się nie uda. Pokaż, że cenisz go za to, jakim jest człowiekiem np. za jego dobroć, czułość, a nie za cechy zewnętrzne, takie jak wygląd czy pozycja społeczna. Spróbuj przekazać mu, że cechą ludzką jest popełniać błędy, a czyjeś wady też można pokochać.

• Postaraj się zadbać, by w waszym związku nie zapanowała nuda lub zobojętnienie. Osoby narcystyczne często doświadczają pustki w relacjach uczuciowych i nie wiedzą, jak sobie z tym poradzić. Spróbuj zaproponować nowe formy spędzania czasu tylko we dwoje, staraj się komunikować i wyrażać uczucia. Pokaż, iż Twój partner jest dla Ciebie wyjątkowy, że to właśnie jego lub ją wybrałeś/-aś i że Wasza relacja jest dla Ciebie ważna.

• Zapewne trudno będzie Ci nakłonić Narcyza, by porozmawiał o swoich problemach z terapeutą. Nie nalegaj zbyt mocno, staraj się przekonywać go stopniowo. Pokaż partnerowi, że spotkanie z psychologiem nie oznacza, że go nie akceptujesz, lecz że - być może - tkwią w nim jakieś nierozwiązane konflikty z przeszłości, a praca nad tym może poprawić nie tylko życie Narcyza, ale także waszą relację. Musisz uzbroić się w cierpliwość, na początku przekonywanie na pewno nie będzie łatwe.

Nie każdy Narcyz musi zginąć, tak jak bohater starożytnego mitu. Być może znajdą się wokół niego ludzie, którzy pokażą mu, że jego życie może być o wiele bogatsze, ciekawsze, jeśli tylko zdecyduje się wyjść poza samego siebie. Zapewne niezwykłe dla Narcyza będzie odkrycie, że potrafi on kochać nie tylko samego siebie.

Czy możliwe jest zbudowanie szczęśliwego związku z Narcyzem?

Życie z narcyzem związku jest trudne. Szczęście z nim znajdzie tylko osoba bardzo samokrytyczna. W efekcie obydwoje będą patrzeć w tym samym kierunku: na narcyza.

* W artykule wykorzystano informacje z książki Otto F. Kernberga pt. „Związki miłosne” (Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998).

                                                                                                                                                       Jowita Wójcik, psycholog