Psychologia partnerstwa: Podobieństwa czy różnice | Przeciwieństwa się przyciągaja?

Podobieństwa czy przeciwieństwa, co sprzyja parom?

Czy zastanawiało Cię kiedyś, czym jest to, co przyciąga nas do drugiej osoby? Jak szukać, aby znaleźć idealnie pasującego do nas partnera? Często mamy wątpliwości, czy szczęśliwsi bylibyśmy z osobą bardzo podobną do nas, czy też z całkowicie odmienną. Spór o to, czy w miłości liczą się podobieństwa czy różnice, jest ciągle aktualny. Zarówno jedne, jak i drugie pełnią istotną rolę w ocenie jakości związku. Nie chodzi tu jednak o to, by pomiędzy dwojgiem ludzi panowało absolutne podobieństwo w związku lub całkowita sprzeczność charakterów czy postaw. Wszystko zależy od tego, czy odnajdziesz to, co jest kluczowe – zgodność osobowości, czyli te obszary, w których Ty i Twój partner powinniście być podobni, i te, w których możecie się różnić, oraz czy zrozumiesz znaczenie takiego układu dla stworzenia szczęśliwego związku. O szczęście i powodzenie w miłości trzeba zawalczyć, a my - portal dla Singli MyDwoje.pl, dajemy Ci do ręki oręż, który Ty musisz wykorzystać! Ty także możesz być szczęśliwa/szczęśliwy!

W jakich obszarach maja znaczenie podobieństwa?

Badania psychologiczne dowodzą iż, podobieństwa w związku, a zwłaszcza zbieżność cech osobowości partnerów pozostaje w zależności z jakością ich relacji. Do wniosku takiego doszedł m.in. M. Preston w 1952 roku, prowadząc swoje badania nad małżeństwami zadowolonymi i niezadowolonymi ze związku. 

Współcześnie wielu psychologów opowiada się za tą prawidłowością. Alaya Malach Pines, autorka książki „Zakochać się: jak wybieramy tych, których kochamy”, stwierdza, że podobieństwo ma duży wpływ na ocenę atrakcyjności drugiej osoby. Z wielu badań na ten temat wynika, że dotyczyć ono może różnych obszarów, m.in. pochodzenia przodków, cech osobowości, wyglądu, przekonań, celów i zainteresowań oraz sposobów spędzania wolnego czasu. Tak dobierają się szczęśliwe pary.

Obszary podobieństwa, pod względem których partnerzy powinni być do siebie podobni, można sklasyfikować w kilka istotnych kategorii:

* Hierarchia wartości partnerów. Podobieństwo partnerów pod względem hierarchii wartości uznaje się za jeden z ważniejszych wyznaczników powodzenia związku. W Polsce badania psychologiczne na ten temat były prowadzone pod kierunkiem M.Plopy (2004). Zgodność dwojga ludzi pod względem tego, co uważają za najważniejsze wartości w związku i w życiu, znacznie zwiększa prawdopodobieństwo wzajemnego zrozumienia, realizacji wspólnych celów oraz wsparcia w trudnych sytuacjach.

* Podobieństwo poglądów. Zgodnie z wynikami, jakie uzyskał w swoim badaniu Byrne (1997), osoby o podobnych do nas poglądach wydają się nam atrakcyjne, ponieważ niejako potwierdzają słuszność naszych własnych przekonań, wierzymy, że mamy szansę na szczęśliwy związek z takimi osobami. Ponadto wydają nam się one bardziej znajome, stąd łatwiej nawiązać z nimi głębszą relację. W przypadku zaś związków uczuciowych, Byrne stwierdził, że decydujące znaczenie ma tutaj podobieństwo poglądów na rolę mężczyzny i kobiety. Smith natomiast wyciągnął wniosek na podstawie danych uzyskanych ze swoich badań w 1993 r., że na odczucie wzajemnej atrakcyjności partnerów wpływa ich podobieństwo pod względem postaw dotyczących seksu.

* Podobieństwo osobowości. Znaczenie podobieństwa różnych wymiarów osobowości partnerów dla jakości ich związku ma swoje potwierdzenie w wynikach wielu badań psychologicznych (m.in. Corsini 1956, Cattell 1967).

• Oznaki dojrzałości partnera, takie jak dojrzałość emocjonalna oraz poczucie odpowiedzialności, powinny mieć wysokie natężenie u obojga partnerów: jest to niemal warunek konieczny w przypadku chęci zbudowania trwałego i szczęśliwego związku. Prawidłowość ta została potwierdzona m.in. w badaniach Rostowskiego (1987).
• Barleson i Denton (1992) stwierdzili natomiast, że inną istotną cechą jest tutaj podobieństwo partnerów pod względem umiejętności komunikowania się i umiejętności społecznych.
• Wyniki badań Taylor i Vandenberg pokazały natomiast, że w szczęśliwych związkach panuje podobieństwo pod względem poziomu inteligencji, ekstrawersji i introwersji (czyli skłonności do nawiązywania wielu lub niewielu kontaktów społecznych) oraz spójności zachowań.
• Według Plopy (2004) duże znaczenie ma emocjonalna stabilność: istotne jest wysokie natężenie tego wymiaru u obu stron relacji.
• Niektórzy badacze (m.in. Corsini 1956) podkreślają iż, niezwykle ważna jest empatia w związku. Empatia powinna jednak występować również u obojga partnerów, z tymże wyniki badań ujawniają, że większe znaczenie ma tutaj wysoka empatia kobiet.

Dlaczego osoby podobne do siebie pod względem wymiarów osobowości czują się ze sobą dobrze? Najprawdopodobniej osoby te nie tylko czują się lepiej rozumiane, ale także partnerzy tacy stanowią dla siebie wzajemne potwierdzenie i ich wzajemna akceptacja może być źródłem wysokiej samooceny i samoakceptacji.

Różnice charakteru w związku

Skoro podobieństwa są tak istotne dla odczucia wysokiej jakości związku, dlaczego tak wiele osób twierdzi, że pociągają ich osoby zupełnie od nich odmienne? Różnice charakteru między partnerami wiążą się ze swego rodzaju przygodą, możliwością przeżycia czegoś zupełnie nowego. Powolne odkrywanie tego, co drzemie we wnętrzu tak różnego od nas samych człowieka jest czymś fascynującym. Różnice charakteru niewątpliwie przyczyniają się do wzbogacenia naszej osobowości, nabycia nowego spojrzenia na świat, z innej perspektywy.

Związek, w którym partnerów wiele dzieli, wymaga pokonania wspólnie trudności oraz uczy niełatwej sztuki kompromisu. To, czy taka relacja ma w ogóle szansę na przetrwanie, zależy od osobowości dwojga ludzi, szczególnie od tego, czy w imię uczucia są w stanie odejść trochę od wyznawanych wartości i przyjętych postaw. Jones przeprowadził badanie, na podstawie którego wysnuł wniosek, że sytuacja, w której jesteśmy kochani przez osobę, z którą nas coś dzieli, jest szczególnie ekscytująca, ponieważ daje poczucie, że obdarzono nas uczuciem za to, jacy jesteśmy, a nie za np. nasze poglądy. Jeśli walczymy o to, by być razem, pomimo tego, co nas dzieli, wówczas pokazujemy partnerowi, jak wyjątkową i ważną jest dla nas osobą, co z całą pewnością przyczynia się do scementowania uczucia. Można więc stworzyć szczęśliwy związek mimo różnic.

Pomiędzy podobieństwami i różnicami

Można zatem zadać sobie pytanie, co jest ważniejsze, by stworzyć szczęśliwy związek: czy to, by być bardzo do siebie podobnymi, czy też by różnić się od siebie? Wiele przemawia za teorią podobieństwa, zwłaszcza w zakresie wartości, postaw i wielu cech osobowości. Taki układ zmniejsza bowiem prawdopodobieństwo wzajemnych konfliktów czy rozczarowań oraz zapewnia zrozumienie i wsparcie partnera w wielu ważnych kwestiach życiowych.

Różnice, aczkolwiek niezbyt duże, także pełnią ważną rolę. To dzięki nim związek jest wciąż ekscytujący, możemy w nim odkrywać ciągle coś nowego. Istnieją też takie różnice między partnerami, które uzupełniają się wzajemnie. Należą do nich m.in. tendencje do uległości i dominacji (idealna sytuacja jest wówczas, gdy jedna strona jest bardziej dominująca niż druga, ponieważ w przypadku relacji dwóch dominujących osób ryzyko konfliktów jest szczególnie duże).

Być może recepta na szczęśliwy związek tkwi częściowo w tym, co stwierdził na podstawie wyników swoich badań Wilson w 1989 r.: otóż podobają się nam osoby podobne do nas, szczególnie pod względem systemu wartości, zainteresowań i inteligencji, lecz różniący się od nas jedną cechą, dzięki której wzajemnie się dopełniamy. Cechy dopełniające to dojrzałość psychiczna, poziom ufności, dominacja lub skłonność do narcyzmu.

Terapeuta małżeński Andrzej Rutowski w swojej praktyce dokonał obserwacji, że osoby, które wykazują wysoki poziom nieufności, są zazdrosne, silnie narcystyczne lub niedojrzałe psychicznie powinny szukać partnera, który jest ich przeciwieństwem. On stanowiąc niczym opokę dla związku umożliwi takiej parze przetrwanie.

Podobieństwa i różnice często decydują o tym, jak potoczą się dalsze losy związku. Istotne jest tutaj to, by włożyć wysiłek w poznanie partnera i - w przypadku, gdy stwierdzimy dzielące nas z nim różnice - zastanowienie się, na jak duży kompromis jesteśmy w stanie się zgodzić. Błędem może być szukanie porozumienia „na siłę”. Jednocześnie wiele różnic światopoglądowych lub związanych z ukształtowaniem charakteru można złagodzić umiejętnością łagodzenia i rozwiązywania konfliktów lub wysokim poziomem tolerancji.

Człowiek jest istotą niezwykle skomplikowaną i można by rzec - niemożliwością jest dobranie idealnej pary. Faktycznie, jak wiele mamy specyficznych tylko dla nas cech, tak wiele jest potencjalnych partnerów, osób poszukujących swojego szczęścia we dwoje. Szczęście to czasem jest na wyciągniecie ręki. Pomóż mu i pozwól Twojej Drugiej Połowie się odnaleźć! Z pomocą przychodzi Tobie internetowe biuro matrymonialne MyDwoje.pl i psychologia partnerstwa.

Jowita Wójcik, psycholog

Proponowana literatura:

1. A.M. Pines, Zakochać się: jak wybieramy tych, których kochamy?, Świat Książki, Warszawa 2007.
2. M. Plopa, Psychologia rodziny: teoria i badania, Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna, Elbląg 2004.
3. J. Rostowski, Zarys psychologii małżeństwa, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa 1987.