Ponad
tysiąc lat minęło odkąd na ziemiach polskich króluje chrześcijaństwo. W
tym czasie część świąt obchodzonych przez pogan zniknęło, inne zostały
zaakceptowane, a ich znaczenie nierzadko zmodyfikowane. Tak też stało się
ze świętem związanym z przesileniem letnim, tj. nocą z 21 na 22
czerwca. Portal dla Singli MyDwoje.pl wyjaśnia, czym są obrzędy sobótkowe - letnia noc singli.
Sobótka lub noc sobótkowa (głównie wśród Słowian zachodnich) - nazwa pochodząca od pejoratywnego określenia używanego przez Kościół w średniowieczu oznaczającego „mały Sabat”. Święto miłości, płodności i radości będące uroczystością m.in. ku czci słońca jako zwycięzcy w dzień przesilenia letniego nad księżycem. Na żądanie Kościoła w 1468 r. król Kazimierz Jagiellończyk zakazał pogańskich uroczystości związanych z obchodami tego święta jako związanego z czarami i czarownicami.
2/ od indoeuropejskiego przedrostka kump-, z którego wywodzą się słowa takie jak grupa, gromada, zbiorowość;
3/ od słowiańskiego bóstwa, patrona miłości i płodności – Kupały.
Noc świętojańska – określenie potoczne, bardziej powściągliwa wersja święta wywodząca się z tradycji chrześcijańskiej.
Święto to było jednym z najradośniejszych w całym roku. Od zamierzchłych czasów była to letnia noc zabaw, śpiewów, tańców i wróżb. Obchody święta związane były z dwoma żywiołami, którym przypisywano oczyszczającą moc: wodą i ogniem.
Ogień. Na wzgórzach nieopodal wiosek palono szereg stosów, wokół których odbywały się całonocne zabawy. Skakanie przez ogniska i tańce wokół nich miały oczyszczać, chronić przed złymi mocami i wróżyć pomyślność, składanie ofiar ze zwierząt przynieść miało urodzaj i płodność. Do ognia wrzucano różnego rodzaju zioła, które odstraszyć miały diabelskie moce. W niektórych regionach przez ogień przeskakiwały pary, aby wywróżyć sobie pomyślny los. Jeśli w trakcie skoku węzeł splecionych dłonie puścił lub magiczna figurka bożka wypadła z rąk, kochankowie nie mogli liczyć na pomyślność.
Woda. Woda związana była nie tylko z obrzędami oczyszczania (wywodzącymi się jeszcze ze starożytnej Grecji) ale i z wróżbami miłosnymi. Panny pragnące znaleźć męża (chcące uniknąć tradycyjnego sposobu kojarzenia par, tj. poprzez swatanie lub wyznaczanie męża przez starszyznę) plotły wianki (symbol panieństwa) z kwiatów oraz ziół, które później puszczały na rzece. Troszkę dalej czekali młodzieńcy, którzy starali się wyłowić z wody wianek. Jeśli im się to powiodło wracali do świętującej wioski i odszukiwali właścicielkę wianka. Noc ta była wyjątkiem, kiedy młodzi mogli kojarzyć się w pary bez ingerencji starszyzny i bez obrazy obyczaju. Jeśli wianek panny spłonął od świec lub utonął, wróżyło to staropanieństwo.Woda miała także sprawić, by ciało po zanurzeniu w niej stało się mocne, zdrowe i piękne. Kąpiel w niej miała zapewnić odwzajemnioną miłość, udane małżeństwo i szczęśliwe macierzyństwo.
Inne wróżby. Obrzędy miłosne to także wróżby z ziół. Panna mogła potwierdzić pomyślność przyszłego małżeństwa, jeśli specjalnie przygotowane dwa krzewy cząbru połączyły się gałązkami. Na pomyślność materialną miał zaś wpływ rzadki kwiat paproci, którego dojrzenie tej nocy wśród krzewów i drzew było niezwykle trudne (źródło obrzędu to Europa zachodnia). Słowianie błądzili po lasach w poszukiwaniu kwiatu, gdyż znalezienie go i zerwanie gwarantowało odszukanie wielkiego skarbu.
Walentynki Singli - jak je przetrwać?
Informację opracowano na podstawie artytułów na stronach: słowianie.republika.pl, www.wianki.krakow.pl